Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΟΝΕΙΡΩΝ

Μοναδική ωστόσο στο Χουρουφισμό είναι η θέση που κατέχουν τα όνειρα. Άλλωστε πέρα από το Αιώνιο Βιβλίο, ένα άλλο σημαντικό έργο του ιδρυτή του Χουρουφσιμού είναι το Nawn Namah, στο οποίο περιγράφει τα όνειρά του.

Η ερμηνεία των ονείρων είχε ξεχωριστή θέση στη μυστικιστική πορεία του Φαζλαλά. Σύμφωνα με μία διήγηση, ο Προφήτης Μωάμεθ εμφανίστηκε ένα βράδυ στον ύπνο του και του είπε ότι η ερμηνεία των ονείρων είναι δύσκολη υπόθεση γιατί τα πρόσωπα που εμφανίζονται σε αυτά είναι σύμβολα για άλλα πράγματα και γιατί τα όνειρα έχουν πολύ βαθύτερα νοήματα από τα προφανή.

Του είπε επίσης ότι η ικανότητα ερμηνείας των ονείρων είναι σπάνια όσο ένα αστέρι που εμφανίζεται κάθε 30.000 χρόνια και αγκαλιάζει επτά χιλιάδες κόσμους, καθώς και ότι θα μπορούσε να το δει αν στεκόταν κάτω από μια πορτοκαλιά, γεγονός που ο Φαζλαλά έκανε. Είδε λοιπόν επτά άστρα. Το πιο λαμπρό από αυτά έλαμψε πάνω του κι έτσι του δόθηκε η ικανότητα να ερμηνεύει τα όνειρα…

Έτσι πολλοί ήταν αυτοί που έρχονταν κοντά του ζητώντας του να ερμηνεύσει τα όνειρά τους. Εκείνος άκουγε τα όνειρα του απλού κόσμου και πρόσφερε τις εξηγήσεις του, μα πιο πολύ προτιμούσε να μαθαίνει τα όνειρα των αναζητητών της αλήθειας.

Από εκείνο το αστέρι, εκτός από τη σημασία των ονείρων, έμαθε να ερμηνεύει και να καταλαβαίνει τα χαντίθ, δηλαδή τις διηγήσεις για τη ζωή του Προφήτη Μωάμεθ που έχουν διδακτικό χαρακτήρα.

Έτσι, οι μαθητές του τον αποκαλούσαν «σαχίμπ-ι τα’βίλ» που σημαίνει «Κύριος της Εσωτερικής Ερμηνείας». Δεν είναι τυχαίο ότι στο όλο κίνημα κεντρική θέση κατείχε η μορφή του ίδιου του Φαζλαλά, ο οποίος θεωρούνταν ότι είναι εκδήλωση της δύναμης του Θεού μετά τον Αδάμ, τον Μωυσή και τον Μωάμεθ.

Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΧΟΥΡΟΥΦΙΣΜΟΥ

Ο Φαζλαλά είχε την ίδια μοίρα με πολλούς που απέρριψαν την ορθοδοξία της εποχής τους για να βρουν το δικό τους μονοπάτι για τον Θεό. Δικάστηκε για τις «αιρετικές» του απόψεις και εκτελέστηκε το 1394 κατ’ εντολή του Σάχη Μιράν, γιου του Ταμερλάνου.

Ωστόσο, ο δρόμος που αποκάλυψε ήταν πολύ ελκυστικός για να χαθεί μαζί του. Μετά το θάνατό του, τις ιδέες του ανέπτυξαν περαιτέρω ο ποιητής Ιμαντεντίν Νασίμι, ο Αλί-ουλ Α’λα και ο Σεγίντ Ισάγκ.

Ειδικά ο Νασίμι καθώς και άλλοι χουρουφιστές συνέδεσαν την εσωτερική ερμηνεία των γραμμάτων με σουφικές διδασκαλίες, κυρίως αυτήν του Mansur Al-Hallaj, ο οποίος επίσης βρήκε μαρτυρικό θάνατο για τις ιδέες του.

Ο ίδιος ο Νασίμι γδάρθηκε ζωντανός από τη θρησκευτική εξουσία, ενώ ο θρύλος τον θέλει στις τελευταίες στιγμές του να περιγελά τους εχθρούς του πλάθοντας στίχους εις βάρος τους. Η ζωή του Νασίμι έγινε και ταινία το 1973 (που ανακηρύχθηκε έτος αφιερωμένο στον Νασίμι από την UNESCO) στην οποία απεικονίζεται ο μαρτυρικός του θάνατος.

Ανάλογες διώξεις περίμεναν τους συνεχιστές του έργου του Φαζλαλά σε ολόκληρο τον ισλαμικό κόσμο. Αυτός είναι ίσως ο λόγος που, ως αυτόνομο κίνημα, ο Χουρουφισμός δεν επιβίωσε. Επηρέασε ωστόσο άλλες ομάδες. Οι Μπεκτασήδες στην Τουρκία και οι Αλί-Χακ στο Ιράν έχουν δανειστεί πολλούς όρους στη διδασκαλία τους από το Χουρουφισμό. Στην Αλβανία μάλιστα, οι εκεί Μπεκτασήδες μέχρι και σήμερα διασώζουν τις διδασκαλίες του Φαζλαλά.

Κάτι ακόμη που επιβιώνει από το Χουρουφισμό είναι η αρνητική εικόνα που έχουν γι’ αυτόν ορθόδοξοι κύκλοι. Μέχρι και σήμερα διαβάζουμε για την ανηθικότητα των Χουρουφιστών που κάνουν γιορτές με αλκοόλ και ανταλλάσσουν τις γυναίκες τους στις θρησκευτικές τους τελετές.

Δεν θα έπρεπε να μας ξαφνιάζει το γεγονός: η κριτική μοιάζει πανομοιότυπη με την κριτική λόγου χάρη της ινδουιστικής ορθοδοξίας απέναντι σε κάποια παρακλάδια της τάντρα ή με την κριτική χριστιανικών Εκκλησιών απέναντι σε «αιρέσεις». Φαίνεται πως δια μέσου των αιώνων, οι μέθοδοι αντιμετώπισης όσων παρεκκλίνουν από το καθιερωμένο μονοπάτι είναι κοινές…

Ευτυχώς όμως, πέρα από την προπαγάνδα, υπήρξε και ένας πιο ταιριαστός φόρος τιμής στην ιερή πρακτική του Χουρουφισμού. Ο διάσημος Τούρκος συγγραφέας Orhan Pamuk στο Μαύρο Βιβλίο του, βάζει τον πρωταγωνιστή του να περιπλανιέται σε μια ταραγμένη, λαβυρινθώδη Κωνσταντινούπολη αναζητώντας τη γυναίκα του. Στην πορεία, ανακαλύπτει την πρακτική του Χουρουφισμού.

Αρχίζει λοιπόν να αναζητά το μυστικό αλφάβητο στο σχήμα του ανθρώπινου προσώπου, χωρίς ωστόσο να καταλαβαίνει τι προσπαθούν να του πουν τα γράμματα που βλέπει στα ανθρώπινα μέτωπα, με αποτέλεσμα να εντείνεται η δαιδαλώδης ατμόσφαιρα της πλοκής του βιβλίου. Στο τέρμα της περιπλάνησής του, όπως στο τέρμα του δρόμου του χουρουφιστή ασκητή, βρίσκεται η Αλήθεια.


 

WHO IS WHO

O ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΑΪΒΑΖΗΣ ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη.


 

ΠΗΓΕΣ
  • Norris, H.T. «The Hurufi Legacy of Fadlullah of Astarabad», in Heritage of Sufism, Oxford, One World
  • Shahzad Bashir Fazlallah Astarabadi and the Hurufis, Oneworld Publications
  • Σουφισμός, Η Φιλοσοφία και η Πρακτική της Μυστικής Παράδοσης του Ισλάμ, Carl W. Ernst, Αρχέτυπο

 

ABATON 88

 

{socialsharebuttons}

Close

Cart

Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.