Η Διαυγής Τρέλα
“Εκείνος που βρίσκεται στην αναζήτηση της ολότητάς του”, λέει ο Γκροτόφσκι, “μοιάζει μ’ έναν τυχοδιώκτη. Διεισδύει σ’ έναν ανεξερεύνητο χώρο, όπου είναι δύσκολο ν’ ανακαλύψει, ν’ αναγνωρίσει, να διακρίνει αυτό που είναι ψευδαίσθηση, απ’ αυτό που δεν είναι. Μπροστά σε κάτι που μοιάζει με τρέλα, τον ενδιαφέρει να διατηρήσει όλη του τη λογική, την κοινή λογική. Μόνο μια ‘διαυγής τρέλα’ μπορεί να μας οδηγήσει στην ολότητα. Μια διαυγής τρέλα”. Και η διαυγής τρέλα δεν θα μπορούσε να κατατεθεί πουθενά αλλού, κι όπως γίνεται και σε τούτο δω το άρθρο, παρά μόνο μετά τον επίλογο! Γιατί θεωρώ ότι αυτά, που ο μεγάλος θεατράνθρωπος λέει τόσο γλαφυρά στα πιο πάνω είναι τόσο συμπυκνωμένα και τόσο “μετά”, που θα ασφυκτιούσαν στα πλαίσια όσων έχω γράψει.
Προσέξτε! Μοιάζει με τυχοδιώκτη εκείνος που αναζητεί την ολότητά του. Ίσως να μην ταίριαζε καμιά άλλη τόσο σωστή, τόσο “διάνα” μεταφορά γι’ αυτού του τύπου τον αναζητητή. Αντανακλάει τον άνθρωπο, ο οποίος μπαίνει με ψυχή και σώμα στο Άγνωστο, στο Μυστήριο, έτοιμος κι ανοικτός για τα ΠΑΝΤΑ! Σκιαγραφεί τον άνθρωπο που έχει τη συνειδητή πρόθεση ν’ αφήσει πίσω του κάθε στερεότυπο σχήμα επιτρέποντας το παιδικό του βλέμμα που ήταν πάντοτε εκεί γεμάτο περιέργεια και πάθος, να ανακαλύψει.
Στη μεταφορά του τυχοδιώκτη συναντιόνται ιδιότητες όπως η παιδικότητα, η ορμή για ρίσκο, το θάρρος και η έντονη ανάγκη να προχωρήσει, να ανακαλύψει, να σπάσει το φράγμα του γνωστού και χωρίς κανένα δογματισμό να επιτρέψει στον εαυτό του να βγει σ’ ένα “άλλο” ξέφωτο. Ας μην παρεξηγηθώ. Υπάρχει φόβος. Ο τυχοδιώκτης δεν σημαίνει ότι δεν φοβάται, όπως και κάθε θαρραλέος άνθρωπος δεν σημαίνει πως δεν φοβάται. Άλλωστε θάρρος δεν σημαίνει απουσία φόβου. Πιο πολύ, για μένα, σημαίνει να ξέρεις ότι φοβάσαι και να το αντέχεις!
Ο τυχοδιώκτης λοιπόν αναπόφευκτα θα κάνει τρέλα, αλλιώς δεν θ’ ανακαλύψει. Κάθε άνοιγμα σε ένα νέο ξέφωτο περιλαμβάνει μια “τρελή κίνηση”, μια κίνηση με ρίσκο, μια κίνηση που αμφισβητείται από τον περίγυρο, από την οικογένεια ή από τους φίλους κι αγαπημένους. Ο Γκροτόφσκι όμως μας προλαβαίνει εδώ. Μας τονίζει ότι η τρέλα για την οποία μιλάει δεν είναι η αποδιοργάνωση της ψυχής, του νου και του σώματος. Το αντίθετο μάλιστα! Άλλωστε τι τυχοδιώκτης θα ήταν ο αναζητητής, αν μέσα σ’ όλα αυτά δεν ήξερε και τι του γινόταν!
Μας λέει, λοιπόν, ότι αυτή η τρέλα χρειάζεται διαύγεια, χρειάζεται συνείδηση. Χρειάζεται όμως! Αν δεν υπάρχει αυτού του είδους η τρέλα, η ανακάλυψη αυτού που από πάντα ήταν εκεί, δεν θα είναι τίποτα άλλο παρά ένα διανοητικό κατασκεύασμα, μια καρικατούρα, “ένας λόγος για συζήτηση σ’ απογευματινό καφέ”, “ψηλή κουλτούρα”, ή όπως θέλετε πέστε το. Δεν θα είναι δημιουργική δράση. Και το σώμα μας μπορεί αυτό να το γνωρίζει, μονάχα αν το ακούγαμε, αν του επιτρέπαμε να γίνει φορέας της Α-λήθειας, που από αιώνες όλοι μας κουβαλάμε πολύ βαθιά μέσα στην ψυχή μας.
Κλείνοντας, θα προέτρεπα τον καθένα και την καθεμιά που διαβάζει αυτές τις γραμμές να ανιχνεύσει το τυχοδιωκτικό του κομμάτι, παραμερίζοντας τους τυχόν αρνητικούς συνειρμούς, που αυτή η λέξη σέρνει στο κεφάλι μας και να επιχειρήσει να το ανασύρει από την αφάνεια…
Βιβλιογραφία
Μαρία Στεφανοπούλου, Το Θέατρο των Πηγών και η Νοσταλγία της Καταγωγής, Πορεία 1994
WHO IS WHO
Ο Ντέμης Κυριάκου είναι ψυχίατρος, δραματοθεραπευτής και ομοιοπαθητικός γιατρός. Επίσης είναι σύμβουλος έκδοσης και βασικός συντάκτης του ΑΒΑΤΟΝ. Από τις εκδόσεις Αρχέτυπο κυκλοφορεί το βιβλίο του Μαρτυρία – Αποσπάσματα Ημερολογίου Εσωτερικής Εργασίας.
{socialsharebuttons}
