του Ντέμη Κυριάκου
Συχνά ξεχνάμε ότι έχουμε ένα σώμα! Ή για να το πω καλύτερα ότι είμαστε κι ένα σώμα. Και το “ξεχνάω” σημαίνει λήθη. Πώς λοιπόν να περηφανευτώ ότι βρίσκομαι σε κάποιον δρόμο α-λήθειας, όταν ένα τόσο σημαντικό μέρος του εαυτού μου, της ύπαρξής μου κι η σχέση μου μαζί του, είναι βυθισμένα στη λήθη;
Το σώμα το θεωρούμε οι περισσότεροι από εμάς ως δεδομένο. Και το θυμόμαστε, όταν το ίδιο μας υποχρεώνει να το θυμηθούμε, με μια αρρώστια συνήθως ή -σπανιότερα- με κάποια ιδιαίτερη ευεξία. Αλλά και στη περίπτωση της ασθένειας, στην κατάσταση δηλαδή εκείνη που δεν νοιώθουμε σθένος, δύναμη, το μόνο που θέλουμε είναι να επανέλθουμε στην πρότερη κατάσταση, όπου το σώμα δεν μας απασχολούσε με τα τυχόν συμπτώματά του και να συνεχίσουμε τη ζωή απ’ εκεί που την αφήσαμε, συνήθως και με τον ίδιο ακριβώς τρόπο! Λες και το σώμα είναι φτιαγμένο για να μας υπηρετεί αγόγγυστα, να εκτελεί σα ρομποτάκι τις επιταγές των σκέψεων, των συναισθημάτων και των φαντασιώσεών μας. Λες και δεν έχει δική του ζωή, λες και δεν έχει άλλες δυνατότητες ή λειτουργίες πέρα από το να μας μετακινεί, να μας παρέχει τις αισθήσεις για να ερχόμαστε σ’ επαφή με το περιβάλλον και να εκπληρώνει κάποιες προσδοκίες κι όνειρά μας. Δεν υποστηρίζω ότι το σώμα δεν τα κάνει αυτά ή δεν θα ‘πρεπε να τα κάνει. Υποστηρίζω ότι το σώμα δεν είναι μόνο γι’ αυτά, ότι δεν είναι μόνο μια σύνθετη μηχανή, αλλά φορέας Ζωής κι Επικοινωνίας.
Το σώμα έχει με ποικίλους τρόπους κακοποιηθεί. Κάτι τέτοιο έχει γίνει απ’ τους ανθρώπους που πιστεύουν ότι δεν είμαστε τίποτα άλλο από τα σώματά μας κι ότι εφόσον αυτά με τον θάνατό μας θ’ αφανιστούν, ας κάνουμε ό,τι μπορούμε για ν’ αντλήσουμε ηδονή απ’ αυτά. Κακοποιήθηκε ακόμα απ’ όλες εκείνες τις πνευματικές ή αυτοαποκαλούμενες “εσωτερικές” φιλοσοφίες ή σχολές, που σχεδόν παιδικά μηρυκάζουν φράσεις όπως “Δεν είμαι το σώμα μου… αλλά κάτι άλλο, πνευματικότερο….” Μ’ αυτό τον τρόπο βάζουν το δικό τους πετραδάκι ασέβειας προς το σώμα, αλλά δυστυχώς, και λήθης. Κι ύστερα είναι κι οι θρησκείες που εξαρχής βλέπουν το σώμα σαν κάτι που πρέπει να τιθασευτεί -συχνά με βία- να εξαγνιστεί, χωρίς να κάνουν τον κόπο να το γνωρίσουν σε βάθος, έτσι ώστε να μην τρομάζουν τόσο! Και είναι πασιφανές ότι κάτι τρομάζει πολύ όταν είναι αληθινά δυνατό. Και το σώμα είναι!
Το σώμα κακοποιείται γενικώς. Κακοποιείται συχνά από τους αθλητές, τους γυμναζόμενους –και κακώς πιστεύουμε ότι αυτοί “προσέχουν και θυμούνται το σώμα”, τουναντίον το ταλαιπωρούν για να το κάνουν δυνατό, μυώδες ή ικανό να σπάει ρεκόρ, αγνοώντας αυτό που εκείνο μπορεί να θέλει. Κακοποιείται απ’ όλους εμάς που κάνουμε επαγγέλματα γραφείου, που μετακινούμαστε με τ’ αμάξι μας για να πάρουμε εφημερίδα!
Το άρθρο αυτό δεν αποτελεί προτροπή του στυλ: “γυμνάστε και φροντίστε το σώμα σας”. Τουλάχιστον όχι όπως μια τέτοια πιθανόν να μας έχει πλασαριστεί από κέντρα αδυνατίσματος, φυσικής ζωής ή ιατρικά τέτοια. Θ’ ασχοληθούμε με τη Ζωή που βρίσκεται εγκλωβισμένη μέσα στο σώμα, μέσα σε πολύ στερεότυπες για τον καθένα κινήσεις και σωματικές εκφράσεις.
Ο τρόπος που κινούμαστε, καθόμαστε, οι συγκεκριμένοι μύες που σταθερά, στερεότυπα και καθημερινά χρησιμοποιούμε, το φάσμα της φωνής μας, ο τρόπος που κοιτάμε και πολλά άλλα, αποτελούν για τον καθένα από εμάς ένα συγκεκριμένο σχήμα μ’ ένα πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο έκφρασης. Συχνά, πιστεύουμε ότι οι δυνατότητές μας, οι δυνατότητες του σώματός μας, σταματάνε στο περίγραμμα αυτού του πλαισίου. Έτσι πιθανόν να μας μάθανε, γιατί κι αυτοί που μας το έμαθαν εκφράζονταν μέσα σ’ ένα αντίστοιχο πλαίσιο, το οποίο προερχόταν από κάποιο άλλο, κι εκείνο από κάποιο προηγούμενο και ούτω καθεξής, μέχρι τις ρίζες της κουλτούρας μας.
