Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΦΙΛΗΜΟΝΑ

Καθώς συνεχίζει το πνευματικό του ταξίδι οι φαντασιώσεις διαδέχονται η μια την άλλη. Ο τρόμος αλλά και οι θετικές όψεις της συλλογικής ανθρώπινης ιστορίας, ξεδιπλώνονται μπροστά του. Η Ψυχή επιμένει πως πρέπει να τα αποδεχτεί όλα. «Νιώθω αυτά που ήταν και που θα είναι», γράφει. Αρχικά, κάνει πίσω μπροστά στο τεράστιο καθήκον που βλέπει να απλώνεται μπροστά του.

«Το να γεννήσεις το αρχαίο σε μια νέα εποχή είναι δημιουργία» γράφει. Χρειαζόμαστε τη μαγεία, λέει παρακάτω, «για να βρούμε το δρόμο που δεν είμαστε σε θέση από μόνοι μας να ανακαλύψουμε».

Αναζητώντας εσωτερική βοήθεια, ο Γιουνγκ ανακαλύπτει τον Φιλήμονα και γίνεται «μαθητής» του. Ο Φιλήμων έχει τη μορφή δασκάλου και πρωτοεμφανίζεται σε ένα όνειρο, αρχικά σαν ένας φτερωτός άντρας που κρατάει τέσσερα κλειδιά, και έπειτα σαν ένας αρχετυπικός Μάγος.

Από τον Φιλήμονα, ο Γιουνγκ μαθαίνει ότι πέραν της προσωπικής πραγματικότητας υπάρχει η αντικειμενική πραγματικότητα. Ρισκάρει και αφήνεται, μια διαδικασία που είναι αναγκαία προκειμένου να φέρει σε μια σχέση, σε έναν αληθινό γάμο, τις δυνάμεις που συγκρούονται στην ψυχή του, όπως και στην ψυχή κάθε ανθρώπου.

Η λογική και η κατανόηση πρέπει να ενωθούν με την έλλειψη λογικής και τη μαγεία. Η ενότητα προκαλεί μια φαινομενική ακινησία που είναι «η μακρόθυμη ζωή της αιωνιότητας, η ζωή της θειότητας».

Εντούτοις, ο εσωτερικός οδηγός του αποκαλύπτει ότι η προσωπική «ζωή δεν έχει ακόμη αρχίσει». Το κεφάλαιο αυτό τελειώνει με τη φράση, «η λυδία λίθος είναι να είσαι μόνος με τον εαυτό σου – αυτός είναι ο δρόμος».

ΣΤΟΝ ΤΑΦΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Στη συνέχεια, ένα άλλο κεφάλαιο ξεκινά με μια συντριπτική αυτοκριτική της «σκιώδους» πλευράς της κατάστασής του: «Εάν σε ημερέψω, κτήνος, δίνω και σε άλλους την ευκαιρία να ημερέψουν τα δικά τους κτήνη».

Ο Γιουνγκ ενθαρρύνεται από την Ψυχή να «είναι σταθερός και δημιουργικός»,  ενώ μια αποστεωμένη εσωτερική ανδρική μορφή του λέει «πρέπει να ματώσεις για το σκοπό της ανθρωπότητας».

Καθώς οι θηριωδίες του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου συνεχίζονται, ο Γιουνγκ ρωτάει την Ψυχή του: «Σε ποια βάθη θέλεις να προχωρήσω;» Για να πάρει την απάντηση: «Πάντα πάνω από τον εαυτό σου και το παρόν».

Στη συνέχεια, για ένα χρόνο περίπου, οι φωνές από το Βυθό παραμένουν σιωπηλές. Ώσπου μια μέρα ο Φιλήμων επιστρέφει λέγοντας: «Η αυτό-θέληση δεν είναι για εσένα. Εσύ είσαι η θέληση του όλου… Πλησίασε εγγύτερα και είσελθε στον τάφο του Θεού. Η θέση του έργου σου είναι στην κρύπτη».

Τότε στην εσωτερική του όραση κάνουν την εμφάνισή τους οι νεκροί, και η Ψυχή δηλώνει: «Οι νεκροί απαιτούν τις εξιλεωτικές σου προσευχές». Ο Γιουνγκ αποδέχεται διστακτικά. Η Ψυχή ανακοινώνει πως ο «κυβερνήτης αυτού του κόσμου» απαιτεί τη θυσία του φόβου του Γιουνγκ επειδή έχει «κληθεί να τον υπηρετήσει».

«Γιατί πρέπει εγώ να είμαι αυτός;» διαμαρτύρεται. «Δεν μπορώ. Δεν θέλω!» Και η Ψυχή του απαντάει: «Γιατί κατέχεις τη λέξη (τη νέα διδασκαλία) που δεν επιτρέπεται να παραμείνει κρυφή».

Τη στιγμή αυτή εμφανίζεται ο Φιλήμων, που ο Γιουνγκ είχε νιώσει ως «την παρουσία του καλού και του όμορφου», φορώντας ιερατικό ένδυμα και του παραδίδει τις περίφημες Επτά Ομιλίες στους Νεκρούς, ένα είδος γνωστικού μύθου της Δημιουργίας, όπου περιλαμβάνεται και ο ρόλος της ανθρωπότητας σε αυτήν.

ΤΟ ΠΛΗΡΩΜΑ

Σύμφωνα με το γνωστικό μύθο, τα πάντα, τα διάφορα επίπεδα της Δημιουργίας, πηγάζουν από το Πλήρωμα (βλ. Γνωστική Ορολογία).

Ζεύγη αντιθέτων, που είναι ισορροπημένα στο Πλήρωμα, εμφανίζονται ξεχωριστά στα όντα της κτίσης, για παράδειγμα ως καλό και κακό, ομοιότητα και διαφορά κλπ. Ο αγώνας στον πυθμένα αφορά την ίδια μας την ουσία, ως όντα.

Τα πάντα, «δημιουργημένα και αδημιούργητα», είναι το ίδιο το Πλήρωμα, το σύνολο της ύπαρξης. Η πρώτη εκδήλωση που εξέρχεται από το Πλήρωμα είναι ο Αμπράξας, ένας θεός ξεχασμένος από την ανθρωπότητα, που είναι «δύναμη, διάρκεια, αλλαγή» ταυτόχρονα.

Το επόμενο επίπεδο εκδήλωσης είναι πιο ξεκάθαρο. Ο Θεός είναι δημιουργία. Ο Θεός είναι στην ουσία «αποτελεσματική, ενεργή πληρότητα», ενώ ο Σατανάς, το αντίθετό του, είναι στην ουσία «ενεργή κενότητα».

Στη συνέχεια, υπάρχει μια πληθώρα θεών που δρουν είτε ως επουράνιοι θεοί,  οι οποίοι «μεγεθύνουν», είτε ως γήινοι θεοί, οι οποίοι «ελαττώνουν», με τους τέσσερις κύριους θεούς να είναι ο Ήλιος, ο Έρως, το Δένδρο της Ζωής και ο Διάβολος.

Η πνευματικότητα και η σεξουαλικότητα, οι «δαιμονικές εκδηλώσεις των θεών», είναι αντίθετα του ίδιου φάσματος, ουράνια στην πνευματικότητα, γήινα στη σεξουαλικότητα. Άνδρες και γυναίκες «στέκουν υπό το νόμο» και των δυο, με διαφορετικούς τρόπους.

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΣΩΤΕΡΟ ΕΑΥΤΟ

Στην τελευταία από τις Επτά Ομιλίες, ο Φιλήμων αποκαλύπτει πως ο άνθρωπος «είναι μια πύλη μέσω της οποίας περνάς από τον εξωτερικό κόσμο των Θεών, των δαιμόνων και των ψυχών, στον εσωτερικό κόσμο». Σε αυτό τον κόσμο «ο άνθρωπος είναι ο Αμπράξας, ο δημιουργός και καταστροφέας του δικού του κόσμου», ο οποίος έχει ένα αστέρι ως δικό του «οδηγό Θεό».  

Πολύ αργότερα, ο Γιουνγκ είπε σε ένα συνάδελφό του ότι οι Επτά Ομιλίες ήταν μια εισαγωγή όσον αφορά αυτά που είχε να επικοινωνήσει στον κόσμο. Αποτελούν το περίγραμμα του πυρήνα της ψυχολογίας του Γιουνγκ, όπου περιλαμβάνονται η εξατομίκευση, η σύγκρουση των αντιθέτων και η συν-δημιουργία του ανθρώπου με τη Θεότητα.

Ωστόσο, το ταξίδι στο Κόκκινο Βιβλίο δεν είχε τελειώσει. Ο Φιλήμων είχε μια ακόμα διδασκαλία για τον άνθρωπο: «Εσύ, ον, είσαι η αιώνια στιγμή». Ο θάνατος ως σκιά, και η ουράνια μητέρα ενδεδυμένη μανδύα αστέρων, εμφανίζονται ξανά, ζητώντας επιπλέον θυσίες από το Γιουνγκ, πριν μπορέσει να γεννήσει το αστρικό του παιδί.

Ο Γιουνγκ αντιλαμβάνεται πως «μόνο η πίστη στην αγάπη και η ηθελημένη αφοσίωση» οδηγούν «στην αστρική μου φύση, τον αληθέστερο και πιο εσωτερικό εαυτό, που απλά και μόνο είναι».

Τελικά, μια σκιά (ο Χριστός) εισέρχεται. Ο Φιλήμων γονατίζει μπροστά στον «κύριο και αδελφό μου», λέγοντας στον Χριστό «το έργο σου είναι ατελές» ενώ ο άνθρωπος απλά μιμείται τη ζωή του. «Έχει έρθει η ώρα που ο καθένας πρέπει να κάνει τη δική του εργασία για τη λύτρωση».

Προς το τέλος του βιβλίου, γίνεται ένας σαφής διαχωρισμός ανάμεσα στον Γιουνγκ και τις εσωτερικές μορφές που μαζί με τον Φιλήμονα αναδύθηκαν σε όλη τη διάρκεια του πνευματικού αυτού ταξιδιού.

Ακολουθεί μια τελευταία συμπλοκή με την Ψυχή, καθώς ο Γιούνγκ αρνείται την άνευ όρων υπακοή στους θεούς. Επιμένει πως ο άνθρωπος δεν είναι πλέον «σκλάβος» τους, μολονότι οι θεοί «μπορούν να επινοήσουν μια υπηρεσία σε αντάλλαγμα».

Μετά την αρχική προσβολή, οι θεοί συμφωνούν. Η Ψυχή λέει τότε στο Γιουνγκ: «Έχεις σπάσει τον καταναγκασμό του νόμου». Ο Χριστός (ως σκιά) προσφέρει ένα τελευταίο λόγο ως δώρο. Αποδεχόμενος το φως και το σκοτάδι μαζί «σου φέρνω την ομορφιά του πόνου».

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Σταδιακά, ο Γιουνγκ μετέγραψε τις εμπειρίες του σε καλλιγραφική μορφή πάνω σε περγαμηνή, εικονογράφησε το κείμενο, ζωγράφισε δραματικές συμβολικές εικόνες του ταξιδιού του, και όλη αυτή τη δουλειά τη συγκέντρωσε σε ένα κόκκινο δερματόδετο τόμο εξακοσίων σελίδων.

Πολλοί ασθενείς του έχουν αναφέρει πως κατά καιρούς έβλεπαν το παράξενο αυτό βιβλίο ανοιχτό πάνω σε ένα καβαλέτο, στη βιβλιοθήκη του. Μάλιστα ο ίδιος ο Γιουνγκ τους παρότρυνε να δημιουργήσουν το δικό τους Κόκκινο Βιβλίο, ως μια μέθοδο αντιμετώπισης των προσωπικών τους εσωτερικών διεργασιών.

Μια γυναίκα, η Christiana Morgan, θυμάται τον Γιουνγκ να της λέει: «Μπορείς να πας στο βιβλίο, να γυρίσεις τις σελίδες, και για σένα θα είναι η εκκλησία σου, οι ήσυχοι τόποι του πνεύματός σου όπου θα αναζωογονείσαι.. γιατί σε αυτό το βιβλίο βρίσκεται η ψυχή σου».

Ο Γιουνγκ σταμάτησε να εργάζεται στο Κόκκινο Βιβλίο το 1930 όταν ο αντίκτυπος ενός Κινέζικου αλχημικού κειμένου, Το Μυστικό του Χρυσού Λουλουδιού, του έφερε «ανέλπιστη επιβεβαίωση» των ιδεών του, και του αποκάλυψε το χαμένο κρίκο ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση.

Επανήλθε μόνο μια φορά στο Κόκκινο Βιβλίο, το 1959, δυο χρόνια πριν το θάνατό του, για να προσθέσει μια χειρόγραφη σελίδα, στην όποια έγραψε: «Πάντα ήξερα πως αυτές οι εμπειρίες περιείχαν κάτι πολύτιμο», αφήνοντας μισοτελειωμένη τη φράση του…

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

Για την ολοκλήρωση αυτού του άρθρου, πολύτιμο βοηθό αποτέλεσε το κείμενο «Carl Jung’s RedBook» (Parabola, τ. 35:2, 2010), της γνωστής βιογράφου του Γιουνγκ, Claire Dunne.

Όλες οι φωτογραφίες που κοσμούν το άρθρο είναι εικόνες που φιλοτέχνησε ο ίδιος ο Γιουνγκ στο Κόκκινο Βιβλίο.

Περισσότερα στοιχεία για τη ζωή και το έργο του μπορεί να διαβάσετε στη μοναδική βιογραφία του που κυκλοφορεί στα ελληνικά με τίτλο Καρλ Γιουνγκ: Η Ζωή και το Έργο του (Αρχέτυπο), του Gerhard Wehr.


Το κείμενο “TΟ ΜΥΣΤΗΡΙΩΔΕΣ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΚΑΡΛ ΓΙΟΥΝΓΚ”  πρωτοδημοσιεύτηκε στο ΑΒΑΤΟΝ Νο 101  .
 
WHO IS WHO
H ΧΑΡΑ ΑΣΤΕΡΙΑΔΟΥ είναι ψυχολόγος. Την περίοδο αυτή ζει και εργάζεται στο Λονδίνο.

 

 

{socialsharebuttons}

Close

Cart

Κανένα προϊόν στο καλάθι σας.