Ο Τσέσλαβ Τσέκοβιτς γνώρισε τον Γκουρτζίεφ το 1920 και ήταν στο στενό κύκλο των μαθητών του για 30 περίπου χρόνια, μέχρι το τέλος της ζωής του. Όλο αυτό το διάστημα κατέγραφε απλά επεισόδια, μικρές ιστορίες από τη ζωή του με τον Γκουρτζίεφ. Τα κείμενα αυτά, ανεκδοτολογικού χαρακτήρα, συνθέτουν το πολύ ενδιαφέρον αυτό βιβλίο και αποκαλύπτουν κάτι από τον τρόπο με τον οποίο ο Γκουρτζίεφ χρησιμοποιούσε τις περιστάσεις της καθημερινής ζωής για να μεταδώσει στους ανθρώπους γύρω του την ουσία μιας αληθινής διδασκαλίας.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ:
«Έχετε ήδη καταλάβει ένα σημαντικό πράγμα, έτσι δεν είναι; Ο άνθρωπος δεν είναι ένας. Είναι ένα πλήθος από πολυάριθμες παρορμήσεις και κίνητρα που συνεχώς εκδηλώνονται μέσα του…»
«Η ουσία όλων των θρησκειών είναι η ίδια. Κατά βάση, όλες ενδιαφέρονται για ένα μόνο πράγμα, την εξέλιξη. Η διδασκαλία καθενός από τους μεγάλους δασκάλους επιτρέπει στους μαθητές του να ακολουθήσουν ένα συγκεκριμένο εξελικτικό μονοπάτι και να φτάσουν σε ένα επίπεδο όπου η επαφή με την κοσμική δύναμη γίνεται δυνατή…»
Ο Παν Φιλίποβιτς, ο μηχανικός μου διηγήθηκε μια απίστευτη ιστορία που με βασάνιζε για αρκετές μέρες.
Στην Τιφλίδα, είπε, είχε συμβουλέψει έντονα δύο νεαρούς άνδρες να παραβρεθούν σε μια διάλεξη του κ. Γκουρτζίεφ. Στη διάρκεια της διάλεξης εκείνοι πέρασαν όλο τους το χρόνο κρυφογελώντας με αναίδεια, προφανώς μην έχοντας καταλάβει τίποτα. Φεύγοντας, συνάντησαν τον κ. Γκουρτζίεφ και, περπατώντας λίγοπιο πίσω από εκείνον, συνέχισαν να χλευάζουν τη διάλεξη. Ο κ. Γκουρτζίεφ έμεινε απαθής.
Ξαφνικά, σε ένα σχεδόν απόμερο δρόμο, είδε ένα πορτοφόλι πεσμένο στο δρόμο και σταμάτησε. Πέρασε αρκετό χρόνο κοιτάζοντάς το και σκαλίζοντάς το απαλά με την άκρη του μπαστουνιού του. Οι δύο νεαροί των πλησίασαν προφανώς από ενδιαφέρον. «Τι να κάνουμε;» ρώτησε ο κ. Γκουρτζίεφ. «Τι να κάνουμε; Να το πάρουμε και να το μοιραστούμε!» απάντησε ο ένας εκ των δύο. «Ναι αλλά κάποιος το έχασε και θα είναι πολύ αναστατωμένος. Πρέπει να επιστραφεί», είπε ο κ. Γκουρτζίεφ.
«Να επιστραφεί σε ποιον; Δεν υπάρχει κανείς. Ας το μοιραστούμε».
«Όχι», απάντησε ο Γεώργιος Ιβάνοβιτς χωρίς να σηκώσει το κεφάλι του. «Θα επιστρέψει σύντομα και θα ρωτήσει εάν το βρήκαμε. Εν τω μεταξύ μπορούμε να κάνουμε ένα τσιγάρο, να συζητήσουμε λιγάκι και να περιμένουμε να δούμε τι θα γίνει».
Βάζοντας το πορτοφόλι στην τσέπη του ο κ. Γκουρτζίεφ τούς πρόσφερε τσιγάρο. Η συζήτηση μόλις που είχε αρχίσει όταν ένας άνδρας, φανερά αναστατωμένος, τους πλησίασε και τους ρώτησε μήπως κατά τύχη είχαν βρει ένα πορτοφόλι. Ο Γεώργιος Ιβάνοβιτς έβγαλε το δικό του πορτοφόλι από την τσέπη του και το άνοιξε για να φανεί ένα μεγάλο μάτσο από χαρτονομίσματα και είπε: «Να τι βρήκα εγώ».
Αλλά ο άνδρας αρνήθηκε να το πάρει. «Όχι, όχι», είπε ταπεινά. «Αυτό δεν είναι δικό μου. Δεν έχω τόσα πολλά χρήματα». Ο κ. Γκουρτζίεφ τότε έβγαλε έξω το πορτοφόλι που είχε βρει. «Αυτό είναι, αυτό είναι το δικό μου!» αναφώνησε ο άνδρας χωρίς δισταγμό. «Σιγουρέψου ότι όλα σου τα λεφτά είναι μέσα», είπε ο κ. Γκουρτζίεφ και του έδωσε το πορτοφόλι. Και συνέχισε: «Η γυναίκα σου είναι άρρωστη, έτσι δεν είναι, φίλε μου;».
«Πώς το ξέρετε; Ποιος είστε κύριε;».
Ο κ. Γκουρτζίεφ του έβαλε στο χέρι ένα μεγάλο χαρτονόμισμα. «Τα έξοδα περίθαλψης είναι υψηλά, έτσι δεν είναι; Αυτό θα σε βοηθήσει λίγο». Οι δύο νεαροί είχαν μείνει άφωνοι. Ο κ. Γκουρτζίεφ γύρισε και τους είπε ήρεμα: «Για να σας δείξει κάποιος τις ειδικές δυνάμεις που εσείς χλευάζετε, πρέπει να είστε έντιμοι. Αλλά αφού δεν είστε έντιμοι, δεν θα σας τις αποκαλύψω».
Και συνέχισε το δρόμο του ακολουθούμενος από τον άνδρα με το πορτοφόλι.