Περιγραφή
ΦΑΚΕΛΟΣ
Το ΑΒΑΤΟΝ Ανοίγει
ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΟΥΤΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ
Οι Βαθύτερες Αιτίες Μιας Εξέγερσης
Ο Ύπουλος Ρόλος της Τηλεόρασης
Η Πνευματική Τροφή που Λείπει από τους 15χρονους
Ο Αρνητικός Μαγνητισμός και Η Λερωμένη Αύρα της Ελλάδας
Συνέντευξη Μιχάλης Βίνος: «Το Ον που Λέγεται Κοινωνία Επέλεξε τους Νέους για να Εκφράσουν τη Δυσαρέσκειά του»
ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ
Το Παρασκήνιο του Ελληνικού Σχολείου
Πώς δομήθηκε το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, ποιους σκοπούς εξυπηρετεί, τι είδους παιδεία έχουμε σήμερα και πώς φτάσαμε εδώ που φτάσαμε; Μια εκ βαθέων μελέτη για τη γέννηση και την εξέλιξη του ελληνικού σχολείου που όσο περνάει ο καιρός μετατρέπεται σε όργανο χειραγώγησης από την εξουσία!
Της Γεωργίας Παναγιωτίδου
ΕΡΕΥΝΑ
H Μόδα του Self Help & Κατά Πόσο Λειτουργεί
Τον τελευταίο καιρό τα λεγόμενα βιβλία αυτοβοήθειας έχουν κατακλύσει τις προθήκες των καταστημάτων γνωρίζοντας ιδιαίτερη αποδοχή. Συγγραφείς και επίδοξοι «γκουρού» που υπόσχονται επιτυχία, πλούτη, δόξα, έρωτα και όλα αυτά γρήγορα και εύκολα. Τι συμβαίνει με τη νέα τάση που έχει εμφανιστεί και από πότε οι άνθρωποι χρειάζονται οδηγίες χρήσης;
Της Δήμητρας Νικολαΐδου
ΑΒΑΤΟΙ ΤΟΠΟΙ
Αποστολή στο Ιερό Βουνό Οντάκε
Στη μακρινή Ιαπωνία, όπου εδώ και αιώνες κυριαρχεί η πνευματική παράδοση του Σίντο, οι άνθρωποι έχουν αναπτύξει μια ιδιαίτερη σχέση με τα βουνά, θεωρώντας τα σε πολλές περιπτώσεις Ιερά. Το όρος Οντάκε είναι ένας τέτοιος τόπος, στον οποίο ανεβαίνουν κάθε χρόνο οι πιστοί αναζητώντας την Πύλη για τον Κόσμο των Θεών.
Του Γιάννη Σπυρόπουλου
ΑΡΜΟΝΙΚΗ ΖΩΗ
Η Αξία της Αποτυχίας
Τι είναι αυτό που μετατρέπει κάποιον από looser σε ευτυχισμένο άνθρωπο και πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις αποτυχίες για να αλλάξουμε τη ζωή μας.
Ακόμη, ένα σπάνιο κείμενο από τη συγγραφέα του Χάρι Πότερ, Τζ. Ρόουλινγκ που περιγράφει το πώς μεταμόρφωσε τις προσωπικές της αποτυχίες.
Της Αριάδνης Γερούκη
ΕΠΙΣΤΗΜΗ + ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ
Πού Βρίσκεται η Κατοικία της Ψυχής;
Τι είναι η ψυχή; Τι σχέση έχει με τον Θεό και πώς αλληλεπιδρά με το σώμα του ανθρώπου; Ένας διακεκριμένος Βιολόγος (Dr. Rupert Sheldrake) και ένας πρωτοπόρος Θεολόγος (Matthew Fox) σε έναν απρόσμενο διάλογο, προσπαθούν να δώσουν απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα που έχουν απασχολήσει φιλόσοφους, επιστήμονες και αναζητητές από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα
Του Νίκου Κουμαρτζή
ΜΥΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
Χουρουφισμός, Η Άγνωστη Καμπαλά του Ισλάμ
Ένα ξεχωριστό κίνημα που ξεπήδησε μέσα από το Μωαμεθανισμό, θεωρήθηκε απαγορευμένο και κυνηγήθηκε ως αίρεση. Η απόκρυφη διδασκαλία του Χουρουφισμού και η επιβίωσή της μέχρι σήμερα.
Του Φίλιππου Αϊβάζη
Διαβάστε Ακόμη
Πνευματικός Καπιταλισμός, του Χρήστου Ελμάζη
Ζητείται Άνθρωπος, του Στέφανου Ελμάζη
Ο Τέλειος Δάσκαλος, του Τζίντου Κρισναμούρτι
Ο Καθηγητής της Ευτυχίας, του Χρήστου Ελμάζη
Πράσινος Αναρχισμός, του Χρήστου Ελμάζη
Και πολλές ακόμη ειδήσεις, απόψεις, τάσεις και νέα από τον κόσμο της Πνευματικής Αναζήτησης
ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως τα γεγονότα που ζήσαμε τελευταία στη χώρα μας, σε συνδυασμό με την παγκόσμια οικονομική κρίση, μας σόκαραν όλους.
Από την πρώτη κιόλας μέρα των βίαιων επεισοδίων στην Αθήνα και σε όλες τις μεγάλες πόλεις, πολλοί αναγνώστες επικοινώνησαν μαζί μας εκφράζοντας τη λύπη, την αγανάκτηση, την απογοήτευση, τα ερωτηματικά και τη γνώμη τους για τα τεκταινόμενα, ζητώντας παράλληλα από το ΑΒΑΤΟΝ μια πολύπλευρη και σε βάθος ανάλυση των γεγονότων.
Για όσους παρατηρούν με προσοχή και όχι μυωπικά τα πράγματα, η οικονομική κρίση και η εξέγερση των νέων σίγουρα δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία.
Από την πλευρά μας, τόσο μέσα από άρθρα όσο και σε ιδιωτικές συζητήσεις από καιρό είχαμε δει και τονίζαμε με κάθε ευκαιρία τα δεινά που έρχονται. Και όχι μόνο αυτό. Κάθε τόσο μιλούσαμε για τις αιτίες αυτής της κρίσης που είναι καθολική, αφορά όλους μας και απλώνεται σε κάθε τομέα ανθρώπινης δραστηριότητας.
Αυτό κάναμε, αυτό θα συνεχίσουμε να κάνουμε με ακόμη μεγαλύτερη επιμονή και, στο βαθμό που μπορούμε, διεισδυτικότητα.
Για να υπάρχει κάποια ελπίδα θεραπείας, πρέπει να έχουμε μπροστά μας όλη την εικόνα του προβλήματος και όχι να εστιάζουμε, όπως γίνεται συνήθως, σε ορισμένα εικονίδια του παζλ.
Βέβαια, αναγκαστικά μια κοινωνία θα κοιτάξει να μπαλώσει όπως μπορεί τις τρύπες της, για παράδειγμα μοιράζοντας επιδόματα στους ανέργους, δίνοντας άτοκα δάνεια στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, κάνοντας κάποιες αλλαγές στα σχολεία κοκ. Όμως πρόκειται για μπαλώματα, κουκουλώματα καλύτερα. Το πρόβλημα από κάτω εξακολουθεί να παραμένει άλυτο.
Και το πρόβλημα βρίσκεται στον άνθρωπο, σε μένα, σε σένα, στον διπλανό, στον καθηγητή, στον σκουπιδιάρη, στον υπάλληλο, στον βιομήχανο, στον έμπορο, στον βουλευτή, στον υπουργό, στον πρωθυπουργό, στον Τούρκο, στον Ευρωπαίο, στον Αυστραλό, στον Μουσουλμάνο, στον Χριστιανό, στον Ινδό… σε όλους! Ανεξάρτητα φυλής, θρησκείας, πολιτεύματος, καταγωγής, κοινωνικής θέσης.
Δεν είναι με άλλα λόγια ελληνική αποκλειστικότητα. Απλά έλαχε τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο το απόστημα να σκάσει εδώ, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ή κατά τόπους κοινωνικές και εθνικές ιδιαιτερότητες που συμβάλλουν στην εκδήλωση τέτοιων φαινομένων.
Τώρα που γράφω αυτές τις γραμμές, στην Παλαιστίνη γίνεται μακελειό με εκατοντάδες νεκρούς. Οι Εβραίοι θέλουν να εξοντώσουν τη Χαμάς. Η ακραία Χαμάς ανέλαβε την ηγεσία των Παλαιστινίων στη θέση της μετριοπαθούς Φατάχ, που έχασε την εμπιστοσύνη του λαού λόγω της εκτεταμένης διαφθοράς στις τάξεις της. Για τον ίδιο λόγο κατέρρευσε ο κομμουνισμός στη Σοβιετική Ένωση, για τον ίδιο λόγο καταρρέει ο καπιταλισμός…
Όπως βλέπετε, το πρόβλημα δεν είναι στα συστήματα, στις πολιτικές, στις θρησκείες αλλά στον άνθρωπο. Υπάρχει κάτι εγγενώς λάθος, άρρωστο, όπως θέλετε πείτε το, στον καθένα μας. Εξαιτίας αυτής της ατέλειας η κοινωνία μας, ο πολιτισμός μας υποφέρει. Και μάλιστα αυξητικά χρόνο με το χρόνο, γιατί οτιδήποτε κάνουμε, όλη η υποτιθέμενη πρόοδος και εξέλιξή μας βασίζεται σε αυτό το λάθος, εξυπηρετεί αυτή την ατέλεια. Έτσι τα βάσανά μας μεγαλώνουν.
Ποια είναι αυτή η ατέλεια; Δεν είναι δα και κανένα μυστικό. Μας λείπει αυτό που θα λέγαμε ανθρωπιά. Καλοσύνη, πραότητα, δικαιοσύνη, συμπόνια, αγάπη για το διπλανό, ανιδιοτέλεια, ειλικρίνεια, τιμιότητα και γενικά όλες εκείνες οι αρετές που θα έπρεπε να χαρακτηρίζουν έναν Άνθρωπο (με Α κεφαλαίο).
Αν θέλουμε η κοινωνία, ο κόσμος να πάει καλύτερα, θα πρέπει να υπάρξουν Άνθρωποι και μάλιστα πολλοί, και ειδικά σε καίριες θέσεις, που να εκφράζουν στην πράξη και όχι στα λόγια αυτές τις αρετές.
Αυτό το «στην πράξη» είναι κάτι το εξαιρετικά δύσκολο, όπως όλοι καταλαβαίνουμε. Και δεν μπορεί να γίνει ούτε προτρεπτικά, ούτε επειδή το επιθυμούμε. Να βγεις δηλαδή και να πεις «θέλω να είστε καλοί άνθρωποι, σεμνοί και ταπεινοί», που είναι και της μόδας, και να περιμένεις ότι αυτό θα γίνει. Μόνο ένας ανόητος θα πίστευε κάτι τέτοιο ή ένας υποκριτής θα το διατυμπάνιζε…
Από την προσωπική μας εμπειρία δε, όλοι γνωρίζουμε ότι μπορεί να έχουμε ενίοτε τις καλύτερες προθέσεις, όμως συνήθως δεν είμαστε οι καλοί άνθρωποι που θα επιθυμούσαμε. Γιατί άραγε;
Η ανθρωπιά, η καλοσύνη και όλα αυτά που μπορούν να μας κάνουν αληθινό Άνθρωπο, υπάρχουν ως φαίνεται μέσα μας εν σπέρματι με το που ερχόμαστε σε αυτό τον κόσμο. Και έτσι μένουν, αν δεν καλλιεργηθούν, αν δεν εκπαιδευτούμε κατάλληλα.
Το πρόβλημα ξεκινάει λοιπόν από τη στιγμή που γεννιόμαστε. Στην αρχή η οικογένειά μας και στη συνέχεια το σχολείο αναλαμβάνει να μας εκπαιδεύσει. Εμείς οι άρρωστοι δηλαδή και προβληματικοί αναλαμβάνουμε να μεγαλώσουμε τους νέους ανθρώπους. Όπως είναι φυσικό, τους κάνουμε σαν τα μούτρα μας.
Όπως καταλαβαίνετε, το κεντρικό και φλέγον ζήτημα είναι η εκπαίδευση των παιδιών. Τι είδους παιδεία προσφέρει σήμερα το σχολείο στα παιδιά;
Η μόρφωση περιορίζεται αποκλειστικά στην ανάπτυξη του νου. Το παιδί αποστηθίζει πληροφορίες, γνώσεις μηχανικά. Πηγαίνει στο δημοτικό, στο γυμνάσιο, στο λύκειο, στο πανεπιστήμιο, κάνει μεταπτυχιακά, κάνει διδακτορικά, μπορεί να γίνει τρανός επιστήμονας, επιχειρηματίας, πολιτικός, αλλά να είναι… καθίκι, ανάλγητος, αλαζόνας, απατεώνας. Γιατί σε όλη αυτή τη «γραμμή παραγωγής», δεν υπάρχει πουθενά ο άνθρωπος.
Όλη η εκπαίδευση είναι στραμένη και στοχεύει στο πώς κανείς θα γίνει πετυχημένος στη ζωή, πλούσιος. Όχι Άνθρωπος. Και εδώ είναι το οξύμωρο. Η κοινωνία μας βρίθει πετυχημένων και όμως πηγαίνει κατά διαόλου. Προφανώς γιατί είναι απίστευτα φτωχή σε Ανθρώπους.
Και όμως τούτο το οφθαλμοφανές δεν είναι καθόλου οφθαλμοφανές. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, υπάρχουν άνθρωποι σε καίριες θέσεις, που διαμορφώνουν τη λεγόμενη κοινή γνώμη, και εξακολουθούν να υποστηρίζουν το οξύμωρο, την πρακτική που μας έχει οδηγήσει σε αυτή την τραγική κατάσταση:
«Η θεωρία ορισμένων πολιτικών κύκλων ότι η Εκπαίδευση δεν πρέπει να συνδέεται με ανάπτυξη, με επιχειρήσεις, με επαγγελματική εξασφάλιση, είναι και παρωχημένη και επικίνδυνα αφελής. Σήμερα, Οικονομία και Παιδεία πρέπει να βαδίζουν χέρι-χέρι» (Σταύρος Ψυχάρης, εκδότης-διευθυντής της εφημερίδας ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ).
Η άλλη άποψη, που εκφράζουν αφελείς όπως εμείς, παραμένει μειοψηφία και θα συνεχίσει να παραμένει, όσο θα συνεχίζουμε να εθελοτυφλούμε όσον αφορά τα πραγματικά αίτια της κρίσης.
Ωστόσο, είναι παρήγορο ότι οι «αφελείς» μάλλον αυξάνονται. Ενίοτε δε τους δίνεται και βήμα στα μαζικά μέσα ενημέρωσης, όπως έγινε πρόσφατα σε πρωινή εκπομπή της ΕΤ-3, όπου με έκπληξη άκουσα τον ομότιμο καθηγητή του ΑΠΘ, και εξαιρετικό άνθρωπο και παιδαγωγό, κ. Χρίστο Τσολάκη, να λέει το ανεπανάληπτο: «Παιδεία είναι η πραγμάτωση της ανώτερης φύσης του ανθρώπου».
Μάλιστα! Εκεί θα έπρεπε να στοχεύει η εκπαίδευση. Όλα τα άλλα έπονται. Πρέπει να το καταλάβουμε πριν να είναι πολύ αργά. Η κοινωνία μας έχει ανάγκη από Ανθρώπους. Οι νέοι άνθρωποι έχουν ανάγκη από παραδείγματα.
Όπως πολύ εύστοχα δήλωσε ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος: «Το σύνολο σχεδόν της νέας γενιάς δεν είναι εναντίον των αρχών, των αξιών και των ιδανικών που ενέπνευσαν και έθρεψαν το γένος μας, αλλά εναντίον όλων ημών που τους τα διδάσκουμε και συγχρόνως τα προδίδουμε ανερυθρίαστα και ασύστολα. Τα παιδιά δεν αμφισβητούν την αλήθεια, αλλά την προδοσία της».
Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία, λέμε συνήθως και κοινότυπα. Από την πλευρά μας, ως περιοδικό, αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να λέμε αυτό που κατανοούμε, να συνεχίσουμε να δείχνουμε το φεγγάρι και όχι το δάχτυλο.
Η εκπαίδευση των παιδιών είναι αφενός υπόθεση και μέριμνα της πολιτείας, όμως είναι και δική μας. Τι κάνω εγώ ο ίδιος στο σπίτι μου με τα παιδιά μου; Πώς εκπαιδεύω τον εαυτό μου ώστε να εκφράζω κάποιες από τις ποιότητες που κατανοώ ότι έχω ανάγκη;
Να ένα απαιτητικό κείμενο που ρίχνει φως σε κάποιες πολύ λεπτές πτυχές της εσωτερικής εργασίας και έχει να κάνει με ένα πολύ επίκαιρο θέμα: τον θυμό. Προέρχεται από το βιβλίο της Charlotte Joko Beck (μιας από τις σημαντικότερες σήμερα δασκάλες Ζεν στις ΗΠΑ), με τίτλο Nothing Special: Living Zen και παρουσιάζεται πρώτη φορά στα ελληνικά.
Καθώς γινόμαστε όλο και πιο ευαίσθητοι σε σχέση με τον εαυτό μας και την εφήμερη εμπειρία της ζωής μας (τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τις αισθήσεις μας) μάς γίνεται φανερό ότι το βαθύτερο υπόστρωμα της ζωής μας είναι ο θυμός. Όταν κάποιος επιμένει «ποτέ δεν θυμώνω», είναι εξαιρετικά δύσπιστη.
Εφόσον ο θυμός και τα υποκατάστατά του –κατάθλιψη, μίσος, ζήλια, κακολογία, κουτσομπολιό και τα παρόμοια– κυριαρχούν στη ζωή μας, είναι ανάγκη να ερευνήσουμε το όλο πρόβλημα του θυμού με πολύ προσοχή.
Γιατί, μια ζωή ελεύθερη από θυμό θα ήταν παράδεισος, νιρβάνα, μια κατάσταση στην οποία τόσο η δική μας ύπαρξη όσο και των άλλων είναι μια ευλογημένη πραγματικότητα.
Για τον ψυχολογικά ώριμο άνθρωπο, οι αναποδιές και οι αδικίες της ζωής εξομαλύνονται με μία αντεπίθεση, όπου κανείς επιχειρεί να εξαλείψει την αδικία και να δημιουργήσει δικαιοσύνη. Μονό που συχνά τέτοιες προσπάθειες είναι γεμάτες θυμό και αυτοδικαίωση.
Στην πνευματική ωριμότητα, το αντίθετο της αδικίας δεν είναι η δικαιοσύνη, αλλά η συμπόνια. Όχι εγώ εναντίον εσένα, όχι εγώ διορθώνοντας την παρούσα αναποδιά, παλεύοντας να κερδίσω ένα δίκαιο αποτέλεσμα για τον εαυτό μου και τους άλλους, αλλά συμπόνια, μια ζωή που δεν είναι εναντίον τίποτε και πραγματώνει τα πάντα.
Όλος ο θυμός βασίζεται στην επίκριση, είτε του εαυτού μου είτε των άλλων. Η ιδέα ότι ο θυμός μας πρέπει να εξωτερικεύεται, να εκφράζεται, προκειμένου να μην βλάπτεται η υγεία μας, δεν είναι παρά μια φαντασίωση, ένα ψέμα. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι να αφήνουμε αυτές τις επικριτικές, θυμωμένες σκέψεις να περνούν μπροστά από τον απρόσωπο εαυτό μας που παρατηρεί. Δεν κερδίζουμε τίποτε με το να εκφράζουμε αυτές τις σκέψεις.
Είναι λάθος να πιστεύουμε ότι ο θυμός μας που δεν εκφράζουμε εξωτερικά μάς βλάπτει και ότι πρέπει να τον εξωτερικεύουμε βλάπτοντας έτσι τους άλλους.
Η καλύτερη απάντηση στην αδικία δεν είναι η δικαιοσύνη, αλλά η συμπόνια ή η αγάπη. Ίσως κάποιοι αναρωτηθούν, «Μα τι πρέπει να κάνω σε μια τέτοια δύσκολη κατάσταση; Πρέπει να κάνω κάτι!» Ναι, αλλά τι;
Πάντοτε, η πρακτική, η άσκησή μας πρέπει να είναι η βάση για τις δράσεις μας. Μια αρμόζουσα και συμπονετική απόκριση δεν προέρχεται από μια πάλη για δικαιοσύνη, αλλά από εκείνη τη ριζική διάσταση πρακτικής που «διαπερνά όλη την κατανόηση».
Αναμφίβολα δεν είναι εύκολο. Ίσως χρειαστεί να περάσουμε μέρες, εβδομάδες ή και μήνες αγωνιώδους προσπάθειας στο διαλογισμό, στο κάθισμα (sitting). Αλλά η αποφασιστικότητα θα έρθει. Κανένας έξω από εμάς δεν μπορεί να μας δώσει αυτή την αποφασιστικότητα. Μπορεί να μας δοθεί μόνο από τον αληθινό εαυτό μας – εάν ανοίξουμε διάπλατα τις πύλες της πρακτικής, της άσκησης.
Ας μην υιοθετούμε λοιπόν κάποιες εύκολες, ρηχές ψυχολογικές οπτικές για τη ζωή μας. Η ριζική διάσταση στην οποία αναφέρομαι, απαιτεί τα πάντα όσον αφορά αυτό που είμαστε και αυτά που έχουμε. Η χαρά, και όχι η ευτυχία, είναι ο καρπός της.
