Ο ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΗΓΕΤΗΣ
Η Τριπλή Πρακτική του David Fish
Αν είχα μια χρονομηχανή, θα πήγαινα στον έφηβο εαυτό μου και θα του περιέγραφα πώς είναι η ενήλικη ζωή μου. Θα του έλεγα πως πετύχαμε όλους μας τους στόχους, πως είμαστε ευτυχισμένοι με την οικογένειά μας, πως είμαστε στη δουλειά των ονείρων μας.
Αυτό που δεν θα του έλεγα, είναι πως αυτή η επιτυχία δεν φέρνει αυτόματα ευτυχία. Πριν καλά-καλά φτάσω στο επιθυμητό σημείο είχα ήδη βάλει νέους στόχους. Και φυσικά οι φορές που αναρωτιέμαι τι πραγματικά θέλω, οι στιγμές που το ανικανοποίητο και η αβεβαιότητα κυριαρχούν, είναι πλειοψηφία. Έρχονται στιγμές που είμαι ακριβώς τόσο χαμένη όσο όταν ήμουν δώδεκα χρονών, μόνο που τώρα έχω μεγαλύτερη συναίσθηση του χρόνου που περνά ανελέητα.
Σε κάτι τέτοιες στιγμές, χρειάζεσαι βοήθεια. Και η βοήθεια, έρχεται από αναπάντεχα σημεία.
Ας πάρουμε για παράδειγμα την ξαφνική εμφάνιση του David Fish στη ζωή μου. Ο Fish είναι life coach στο Λονδίνο, και εργάζεται με την αφρόκρεμα των επιχειρηματιών εκεί – οι πελάτες του είναι επαγγελματίες που βρίσκονται στην ακμή του κλάδου τους, αλλά δεν νιώθουν σίγουροι για το επόμενο βήμα τους στη ζωή και τη δουλειά τους. Το αντίθετο, είναι γεμάτοι αμφιβολίες και συχνά η ζωή τους μοιάζει με αδιέξοδο.
Το ευτύχημα για εμένα λοιπόν ήταν, ότι οι εκδόσεις Αρχέτυπο ετοιμάζονται να εκδώσουν το βιβλίο του Fish, με τίτλο Ο Εσωτερικός Ηγέτης. Πρόκειται για μια μυθιστορηματική καταγραφή του ταξιδιού που οδηγεί κάποιον από την αμφιβολία, στην αυτοπραγμάτωση. Διαβάζοντάς το, ένιωθα πως ορισμένες απαντήσεις στα προβλήματά μου ήταν κάτω από τη μύτη μου. Όταν λοιπόν μου δόθηκε η ευκαιρία να μιλήσω με τον ίδιο το συγγραφέα, ένιωσα ενθουσιασμό. Αυτό που δεν περίμενα, ήταν πως ο Fish θα προσφερόταν να κάνουμε μαζί μια συνεδρία για να καταλάβω καλύτερα τον τρόπο δουλειάς του – και να καταλάβω γιατί είχα νιώσει, διαβάζοντας τον Εσωτερικό Ηγέτη, πως τελικά τα αδιέξοδά μου δεν ήταν τόσο δύσκολα όσο νόμιζα.
Πρέπει να πω πως αρχικά, αναρωτιόμουν αν κάποιος που συμβουλεύει την κορυφή των επαγγελματιών θα είχε να πει κάτι σε κάποιον που ζει στην Ελλάδα και αντιμετωπίζει όλα τα προβλήματα της εδώ πραγματικότητας. Σύντομα όμως συνειδητοποίησα πως αυτά που μας απασχολούν, κι αυτά που μας κρατάνε πίσω, είναι κοινά – όπως κοινές είναι και οι διαθέσιμες λύσεις. Πώς θα μπορούσε άλλωστε να είναι διαφορετικά, όταν το θέμα ξεκινά βαθιά μέσα μας;
Ας ξεκινήσουμε όμως με τις ερωτήσεις που είχα για τον David Fish…
Δήμητρα Νικολαΐδου
Πώς αποφασίσατε να γράψετε αυτό το βιβλίο;
Για να μοιραστώ, με ρεαλισμό και ειλικρίνεια, τον καρπό των εμπειριών μου. Έχω βοηθήσει εκατοντάδες ανθρώπους να ανακαλύψουν αυτό που θέλουν πάνω απ’ όλα – το σκοπό τους, το «μονοπάτι με καρδιά». Τους έχω επίσης βοηθήσει αφού το ανακάλυψαν, να το επιτύχουν. Είμαι λοιπόν σε θέση να δείξω πως η ουσιαστική αλλαγή είναι δυνατή, αλλά απαιτεί ειδικές συνθήκες, γνώση και εργαλεία. Ήθελα επίσης να καταργήσω κάποιους μύθους.
Έζησα μια ασυνήθιστη ζωή και ένιωθα την υποχρέωση να δώσω κάτι, από ευγνωμοσύνη για την καλή μου τύχη. Η διαδικασία ξεκίνησε όταν σαν παιδί ξεκίνησα να εκτίθεμαι σε συχνές αλλαγές και διαφορετικές κουλτούρες, κάθε δυο χρόνια. Από πολύ νεαρή ηλικία είχα την αίσθηση πως με περίμενε ένα συναρπαστικό πεπρωμένο. Η ένταση και η ποικιλία αυτών των πρώιμων εντυπώσεων, άνοιξε μπροστά μου ένα τεράστιο εύρος δυνατοτήτων.
Αναζητώντας τον επαγγελματικό μου προσανατολισμό έκανα ένα ταξίδι στην ηθοποιία, το γράψιμο, την ψυχολογία, την ιατρική και το coaching. Σαν επιχειρηματίας που ασχολούνταν με το να αναπτύξει τη σωματική και ψυχολογική υγεία των πελατών του, αναμίχθηκα με χιλιάδες ανθρώπους από διαφορετικά στρώματα και έμαθα πώς να κάνω τις επιθυμίες των άλλων πραγματικότητα. Πώς να κάνουν ένα όραμα πραγματικότητα, πώς να χειρίζονται αποτελεσματικά τη δουλειά τους.
Εδώ πρέπει να πω πως ο διαλογισμός που έκανα από έφηβος ακόμα, μου αποκάλυψε ένα διαφορετικό επίπεδο της πραγματικότητας, βαθύτερες δυνατότητες, νοήματα και διαύγεια.
Πώς βρήκατε το σκοπό σας στη ζωή, εσείς προσωπικά;
Δεν ήταν μία μόνο στιγμή, αλλά μια συνεχής διαδικασία που ξεκίνησε από την παιδική μου ηλικία. Πέρασα από πολλές καριέρες, και μελέτησα πολύ ψυχολογικά, πειραματικά και πνευματικά. Όπως είπα παραπάνω, σαν παιδί και σαν έφηβος, είχα την αίσθηση πως θα βίωνα ένα συναρπαστικό πεπρωμένο. Ο διαλογισμός ήταν αυτός που με βοήθησε πολύ, οδηγώντας με να ανακαλύψω τις βαθύτερες δυνατότητές μου όπως κι ένα βαθύτερο νόημα και διαύγεια. Η ψυχοθεραπεία με βοήθησε να δω τα συν και τα πλην του τρόπου με τον οποίο λειτουργώ. Τέλος, σαν επιχειρηματίας που έχει αναπτύξει δυο υπηρεσίες βασισμένες στο πάθος του, έμαθα πώς να πετυχαίνω πράγματα μαζί με άλλους ανθρώπους.
Η διαδικασία κορυφώθηκε στα 38 μου, όταν έτρεχα ένα από τα προγράμματά μου σε ένα σατώ της Γαλλίας. Στο τέλος της πρώτης βραδιάς, είχα μια τρομερή αίσθηση απελευθέρωσης και εκπλήρωσης. Ο σκοπός μου ήταν να καθοδηγήσω άλλους ανθρώπους να αναπτύξουν τις δυνατότητές τους και να εκπληρώσουν το όραμά τους.
Στο βιβλίο σας, βλέπουμε ανθρώπους που αναζητούν πρακτικές λύσεις να βρίσκουν στο τέλος μια πνευματική εμπειρία. Πώς συμβαίνει αυτό;
Η διαδικασία είναι ολιστική οπότε αυτό που λέτε ισχύει – ειδικά αν με τη λέξη «πνευματική» εννοούμε μια εμπειρία που συνάδει με το Όλον ή με τη συμπαντική ζωή της οποίας είμαστε μέρος. Είναι επίσης μια διαδικασία ψυχολογική και πρακτική, ώστε να μπορεί κανείς να εφαρμόσει το όραμα και τα σχέδιά του.
Με αυτό τον τρόπο, η διαδικασία είναι οργανική και στρατηγική και έχει σημαντικά και βιώσιμα αποτελέσματα που τα βλέπουμε στο άτομο, τις προσωπικές και επαγγελματικές του σχέσεις και την κατάστασή του. Οι πνευματικές διδασκαλίες πάλι, δεν έχουν αυτούς τους σκοπούς. Είναι σχεδιασμένες για να επιτύχουν άλλα πράγματα.
Στο βιβλίο σας, οι ήρωες έχουν την ευκαιρία να μείνουν σε ένα ειδυλλιακό μέρος της Γαλλίας για μερικές ημέρες προκειμένου να
δουλέψουν με τον εαυτό τους. Κάτι τέτοιο μοιάζει απρόσιτο για πολλούς ανθρώπους. Τι θα μπορούσαν να κάνουν αντί γι’ αυτό;
Το να πάει κάποιος σε ένα σημείο όπου δεν θα δέχεται ενοχλήσεις, είναι απαραίτητο για να έχει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα. Αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να επιλέξει ένα ακριβό μέρος – συχνά, το να μείνει κάποιος μερικές μέρες στην εξοχή είναι πιο προσιτό από το να παραμείνει τις ίδιες μέρες στην πόλη.
Αναφέρετε τον όρο επίγνωση στο βιβλίο. Είναι μια προτροπή που την ακούμε συχνά. Ποιο είναι τελικά το νόημά της;
Δυστυχώς, οφείλω να παραδεχτώ ότι χρησιμοποιώ τον όρο πολύ χαλαρά. Στον Βουδισμό, η επίγνωση είναι μια πρακτική που αναπτύσσει τη συνειδητότητα. Μέσω αυτής αναγνωρίζουμε ότι ο συνηθισμένος τρόπος ύπαρξής μας, ο βαθμός κατά τον οποίο συνήθως αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα, είναι σχετικά ασυνείδητος. Ωστόσο αυτό που εννοώ με τον όρο επίγνωση, είναι ότι το να είσαι συγκεντρωμένος είναι σημαντικό προκειμένου να έχεις αποτελέσματα σε όλες τις όψεις της ζωής σου.
Οι πρωταγωνιστές του βιβλίου είναι επιτυχημένοι επαγγελματικά. Πιστεύετε πως υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε τέτοιους ανθρώπους και σε όσους έχουν μια μέση δουλειά, όσον αφορά την αναζήτηση;
Τα βασικά δεν αλλάζουν. Η πρόκληση του να δεις τον εαυτό σου πιο αντικειμενικά και να ξεπεράσεις την αντίσταση στην αλλαγή, είναι η ίδια για όλους. Η διαφορά έχει να κάνει με τα επίπεδα κατανόησης και όχι με το επάγγελμα.
Το σημαντικότερο είναι να είσαι ανοιχτός, να διαθέτεις ειλικρίνεια και κουράγιο. Να επιμένεις. Να θέτεις ερωτήματα και να έχεις αμφιβολίες. Αν καλλιεργήσει κανείς ποιότητες όπως συναισθηματική και νοητική νοημοσύνη, πειθαρχία, επιμονή και λοιπά, μπορεί να επωφεληθεί σε κάθε σφαίρα της ζωής του, ασχέτως με το από πού ξεκινά.
Στο τέλος του βιβλίου δίνετε κάποια πολύτιμα και πρακτικά βήματα. Προσωπικά ένιωσα το κίνητρο να ξεκινήσω να τα εφαρμόζω αμέσως μόλις τα διάβασα. Ξέρουμε ωστόσο από την εμπειρία μας πως πολλές φορές ξεχνιόμαστε, όσο απλές και βατές κι αν είναι αυτές οι συμβουλές. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Αυτή είναι μια πολύ σημαντική παρατήρηση σχετικά με την ανθρώπινη φύση. Αυτός είναι άλλωστε ο λόγος που χρειαζόμαστε ψυχολόγους, πνευματικούς δασκάλους και coaches.
Ο Δρ Robert Kegan έχει ως έργο ζωής του τη μελέτη της «ανοσίας στην αλλαγή». Το υλικό του έχει πολύ ενδιαφέρον. Προσωπικά βρίσκω πιο διαφωτιστικές τις πνευματικές διδασκαλίες του Γκουρτζίεφ, που περιγράφει τους δυο νόμους που διέπουν τη ζωή στο σύμπαν: το νόμο του τρία και το νόμο του επτά. Ο νόμος του επτά περιγράφει πώς συμβαίνει μια διαδικασία, αλλά και τι την σταματά.
Όση ώρα μιλούσαμε με τον David Fish, αυτό που μου κινούσε περισσότερο την περιέργεια ήταν το μόνιμο χαμόγελο στα μάτια του. Ήξερα πως η μέρα του ήταν δύσκολη: το σπίτι του ήταν γεμάτο μάστορες, περίμενε κόσμο από στιγμή σε στιγμή και είχε περάσει έναν πραγματικά δύσκολο μήνα. Ακόμα κι έτσι
ωστόσο, ανέδιδε μια ηρεμία, που ήταν αναμφισβήτητα μεταδοτική – μετά από λίγη ώρα, γελούσαμε μαζί. Όταν ήρθε η ώρα για τη συνεδρία που μου πρότεινε, η περιέργειά μου είχε κορυφωθεί. Του έθεσα τους επαγγελματικούς μου στόχους και τα κωλύματα που βρίσκω διαρκώς μπροστά μου, και μιλήσαμε για μια περίπου ώρα. Στο τέλος είχα φύγει με τρία διαφορετικά «εργαλεία»: το πρώτο ήταν μια πολύ πρακτική συμβουλή περί προγραμματισμού την οποία από εκείνη τη μέρα εφαρμόζω – και με έχει απαλλάξει από πολύ άγχος. Το δεύτερο, ήταν μια τσουχτερή και βαθιά παρατήρηση που τη θυμάμαι ακόμα και όντως με απάλλαξε από μια κακή συνήθεια. Και το τρίτο ήταν μια πολύ ζεστή ενθάρρυνση, που την κρατάω όποτε έχω αμφιβολίες.
Όταν πρωτοδιάβασα τον Εσωτερικό Ηγέτη, το βρήκα πολύ χρήσιμο αλλά πίστευα ότι το ταξίδι του πρωταγωνιστή, που κρατά μόλις δυο εβδομάδες, είχε συμπιεστεί για τις ανάγκες της ιστορίας: πώς να πετύχει κανείς τόσες αλλαγές σε τόσο λίγο χρόνο;
Μετά τη συνεδρία μας, είχα καταλάβει καλύτερα πως η τριπλή προσέγγιση μπορεί να έχει γρηγορότερα αποτελέσματα από χρόνια προσπάθειας. Νιώθω λοιπόν τυχερή για την ευκαιρία, και για τους αναγνώστες του Ηγέτη, έχω να πω «Καλό μας Ταξίδι»!
